bewaarschool 1915

de bewaarschool in 1915

In de opsomming van namen worden verschillende (ook nu nog) bekende ‘Buitenposter’ namen aangetroffen. 1915 was het tweede jaar van de Eerste Wereldoorlog; dat is de reden dat er een Belgische vluchtelinge tussen de kinderen staat. Alle rijen van links af, bovenste rij: helpster Anna Spoelstra, Jan Adema, Douwe Dijkstra, Hendrik de Vries, Jacob Zijlstra, Klaas de Vries (de latere steenhouwer en verzetsman), Henny van der Meulen, Klaas Joustra, juf Lutske van der Velde, helpster Corrie van der Meulen; middelste rij: Albert Speerstra, Doetje Jeltema, Rika de Jong, Fokje Haagsma, onbekend, Anneke Tielenburg, Hinke Tuinman, Anneke Wegman, Thomas van Waarden, Anneke Quesenaer (Belgische vluchtelinge) en Grietje Zijlstra; onderste rij: Jantje Rusticus, Harm Bulthuis, Zus Spaanstra, Sake Eskens, Pieter Bulthuis, Sietze de Haan, Jikke de Haan, Teunis de Bruin, Minke Dijkstra, Jitske Bruinsma, Piet Jeltema, Frederik Grassmid en Jaap Rusticus (later bekend geworden als kunstenaar). De foto komt uit het archief van de Stichting Oud-Achtkarspelen, met onze dank daarvoor.

Een foto van de Nutsbewaarschool uit het jaar 1915. Deze voorloper van de kleuterschool werd geopend op 16 april 1877. Het Nutsdepartement van Buitenpost nam daarbij het initiatief tot oprichting. De Maatschappij tot Nut van het Algemeen was een particuliere organisatie die het voortouw nam bij tal van zaken van publiek belang en bevordering van het welzijn. Zo richtte ze ook een vaktekenschool, een bibliotheek en zelfs een spaarbank op. De bewaarschool was gevestigd in de Kerkstraat. De school begon met een goede subsidie van de gemeente, maar na een bezuiniging van 350 naar 100 gulden in 1887 kwamen er financiële problemen. Het toen verhoogde schoolgeld van 10 cent per week was voor diverse ouders reden om er maar van af te zien.

Het bezoekend kindertal bleef daarna kwakkelen. De leiding had wel (niet te realiseren) ideeën om de ouders van het nut van het schoolbezoek te overtuigen: “Zoo wilde men om de ouders en belangstelIenden van de goede resultaten te overtuigen, door de juffrouw een publieke les te laten geven, welke les mede was bedoeld om de kleinen een feestje te bereiden. Edoch de kas der bewaarschool kon de kosten van dit feestje niet dragen”. Gebrek aan geld en kinderen in de schoolbanken bleven de school plagen. Niettemin wist ze zich toch nog tot 1 juli 1935 te handhaven. Het tekort aan deelnemende kinderen gaf toen eindelijk de doorslag. Bij de sluiting was Lutske van der Velde, na een dienstverband van 45 jaar, het hoofd van de school. Daarom werd speciaal gememoreerd: “Een woord van dank aan mej. L. van der Velde, die steeds haar beste krachten heeft gegeven, is hier zeker op zijn plaats”. Lutske, in ons dorp bekend als ‘de juffer’, overleed op 16 januari 1960 op 89-jarige leeftijd.

(Met gebruikmaking van: “Kent u ze nog... de Buitenposters”, door Jurre Hart Zijlstra)