It Paradyske tussen Buitenpost en Kollum

Wat is de oorsprong van It Paradyske? Zit er een geschiedenis of verhaal achter deze naam? Een prachtig stukje natuur onder Kollum richting Buitenpost is met deze bijzondere naam of aanduiding getooid. Iedere Buitenposter kent dit gebied, maar weet, bij navraag, meestal niet de herkomst van deze naam.

De bibliotheek in Buitenpost, met name bibliothecaresse mevrouw Janke Zeinstra-Miedema, vond dat het om een boeiend onderwerp ging en met medewerking van de secretaris van de Stichting Oud-Achtkarspelen, Anneke van der Heide-Wijma uit Kootstertille, kwamen er oude kranten naar boven. Hierin stonden artikelen over het klooster ‘De Olijfberg’ te Veenklooster: Nieuwsblad van Friesland oftewel Hepkema’s Courant van15 november 1905, ‘Veenklooster’, Nieuwsblad van het Noorden van 4 juli 1931, ‘Fogelsanghstate’ in het Leeuwarder Nieuwsblad van 31 juli 1939, ‘Van Olijfberg tot Fogelsanghstate’ in het Friesch Dagblad van 11 november 1948. Uit de betreffende artikelen komt in het ene geval de tekst naar voren: “Het klooster bezat enkele huizen in Kollum en waarschijnlijk ook een soort buitenverblijf aldaar, waarvan de benaming ‘Paradyske’ bewaard is gebleven” en in het andere geval komen we dezelfde tekst tegen met de toevoeging dat” dat buitenverblijfje misschien bewoond werd door klooster-jonkvrouwen”. Dit speelde zich af in de jaren 1500. Hiermee is echter de benaming ‘It Paradyske’ nog niet verklaard. De B. Bilker, oud-burgemeester van de voormalige gemeente Kollumerland & Nieuwkruisland, tevens kenner van de geschiedenis, schreef dat de naam ‘Paradyske’ erg oud is en dat Mr. A.J. Andreae (denk aan het pas vernieuwde museum met die naam aan de Oostenburgstraat in Kollum) in zijn boek Geschiedenis van Kollumerland aangeeft dat It Paradyske in 1740 voorkomt, zonder verdere toelichting.

Volksverhaal

Heeft onze eigen inwoner, JanWillem Zwart, het dan bij het rechte eind als hij vertelt eens gehoord te hebben dat de monniken van Gerkesklooster en de nonnen van Veenklooster elkaar indertijd geregeld troffen bij de poel of pingo in dat zalige streekje tussen Buitenpost en Kollum en dat het sindsdien daarom ‘It Paradyske’ heet? Jammer is, dat het nergens zo beschreven staat.

It Paradyske (© foto: Johan Kootstra)

Keuze in 1954

Bij de naamgeving van de Westhoek van Kollumerland c.a. in 1954 kozen de bewoners van het gebied 'Paradyske' als straatnaam. Daarmee kreeg deze eeuwenoude benaming een officiële status. Historicus Oebele Vries uit Westergeest schrijft dat er haast geen literatuur over It Paradyske is. De oorsprong van ‘Paradyske’ is dus helaas niet bekend en gezien de hoge ouderdom van dit begrip die in eeuwen kan worden uitgedrukt, zijn dus het ontstaan, de betekenis en de bedoeling niet meer te achterhalen. Dat is dan in ieder geval duidelijk.