Archeologische vondsten bij Buitenpost

Af en toe wordt ook in onze omgeving iets interessants op archeologisch gebied gevonden. Twee voorbeelden daarvan in dit artikel van de Stichting Oud-Achtkarspelen.

Eind oktober 1965 kon, dankzij een melding van boer J. Elzinga bij Lutkepost, die bezig was met de bouw van een nieuwe veestalling aan de Dijkhuisterweg, iets bijzonders worden vastgesteld. In een ongeveer 4,5 meter dik kleidek bevond zich op ongeveer 50 cm onder het maaiveld een fundering van middeleeuwse baksteen (formaat 32 bij 15 bij 8 cm). De omtrekken van de fundering deden denken aan een gebouwtje van zes bij zes meter en werd gerelateerd aan de nabijgelegen kloosters Gerkesklooster en Buweklooster, waartussen ‘De Diken’ een verbinding vormde. De dikke kleilaag was wellicht een afzetting in een geul van het toenmalige kwelderland.

Nieuwe vondst in 1984

In april 1984 werd opnieuw een bijzondere archeologische vondst gedaan in de bodem tussen Buitenpost en Gerkesklooster. Bij graafwerkzaamheden stuitte men op houten resten in de zeeklei. In eerste instantie dacht men te maken te hebben met het restant van een schip. Zelfs werd de mogelijkheid van het bijna mythische ‘krijtschip’ overwogen. De archeologen van het Fries Museum en de Rijksdienst voor IJsselmeerpolders trokken al snel een andere conclusie. Naar alle waarschijnlijkheid ging het om een sluis of waterdoorlaat die in de vroege Middeleeuwen door de monniken van Gerkesklooster was aangelegd. Maar niettemin een bijzondere vondst, want tot dan toe was er nog nooit in het noorden van Nederland een dergelijke ontdekking gedaan. Het was een kleine echo van het harde werk dat door de monniken zo’n duizend jaar geleden hier werd verricht (zie foto boven). Voormalig timmervakman Pieter Dijkstra uit Buitenpost heeft dit sluisje nagebouwd, waarschijnlijk op verzoek van de Stichting Oud Achtkarspelen. Het staat of stond tentoongesteld bij Wetterskip Fryslân in Leeuwarden.