Buitenposters: Bernard Schmidt

oud-burgemeester

Voordat ik hier als burgemeester kwam - op 16 juni 1991 - was ik was hoofd van de Rijkspolitie in Friesland. Ik ben blij dat ik die ervaring heb opgedaan in een dergelijke grote organisatie van 241 medewerkers. Deze ervaring heb ik in het burgemeesterschap goed kunnen gebruiken. In mijn politieloopbaan heb ik overigens dingen meegemaakt die een avonturenboek ver te boven gaan. Dat zijn veelal ervaringen die voor mijn gevoel nog steeds vers in mijn geheugen liggen. Zaken die te maken hadden met narcoticabestrijding, nationaal en internationaal, terreurbestrijding en grootschalige politiële inzet.

De overgang naar het bestuurlijke vlak was dan ook een grote stap, maar achteraf gezien kan ik iedereen aanraden om een tijd te werken in het openbare bestuur, als bestuurder of als ambtenaar. Ik ben in Rotterdam opgegroeid en heb daar een prachtige tijd gehad: spelen in de havens en bij de Maas. Voor een kind een enorm speelterrein. Vervolgens heb ik in een 15-tal andere plaatsen gewoond en gewerkt en ben getrouwd met Ineke. Als men mij vroeger had gezegd dat ik ooit burgemeester zou worden dan had ik dat naar het rijk der fabelen verwezen. Mijn ambitie lag in het varen (op zee) en vliegen, wat ik dan ook beide gedaan heb. Bovendien leek het mij leuk om te parachute-springen. Maar toen ik een keer bijna dood ben gevallen, ben ik daarmee gestopt. Als burgemeester voel ik me verantwoordelijk voor de gemeente als samenleving en voor de gemeentelijke organisatie. Als er iets anders gaat dan ik gewild had, kan ik boos worden, maar dat helpt niet. Ik kan hoogstens ambtelijk verdrietig worden en denken: het komt in dit ondermaanse nu eenmaal wel eens voor dat dingen anders gaan dan je zou willen.

Als burgemeester ben ik technisch voorzitter in de gemeenteraad. Dat betekent dat ik niet mag stemmen. Ik kan als onafhankelijk voorzitter proberen dingen in een bepaalde richting te sturen, maar in een gemeentelijke organisatie heeft ieder zijn eigen bestuurlijke en politieke verantwoordelijkheid. Waarheid en ‘het beste’ zijn afhankelijk van plaats en tijd en van de mensen die erover denken, praten en beslissen. De raad is een samenwerkingsproces en allen die eraan deelnemen moeten proberen het te verbeteren. Kritiek kan helpen om dingen beter te maken, ik zie dat als een uitdaging. Naarmate je meer ervaring hebt opgedaan, kan de realiteit voor jou veranderen. De inwoners van de gemeente hebben kiesrecht en iedereen die dat heeft moet ook stemmen vind ik, anders heb je geen recht van spreken. De politiek houdt zich bezig met het reilen en zeilen van de samenleving binnen de gemeente. We gaan op termijn bekijken hoe de gemeente door de burgers ervaren wordt. We proberen ten allen tijde een scheiding te maken tussen wat de mensen willen en de behandeling van die wensen. Soms zijn er wettelijke belemmeringen die de vervulling in de weg staan, maar ons leidmotief is: rechtsgelijkheid, rechtvaardigheid en rechtszekerheid en een gelijke behandeling voor iedereen.

We zijn ervoor om de belangen van de mensen zo goed mogelijk te behartigen. Een belangrijke taak van mij is het lobbyen - bij de provincie, bij de Tweede Kamer. We moeten ervoor zorgen dat geen financiële regelingen onze neus voorbij gaat en waar dat dreigt, moeten we ter plekke, dat wil zeggen in Den Haag , aanwezig zijn om onze belangen te verdedigen. Het is onder andere ook mijn taak om de voortgang te bewaken van klachtenprocedures. Iemand kan zich tegen een regeling verzetten en een klacht indienen. Zo’n klacht kan de zaak erg ophouden en frustreren. Het is natuurlijk vervelend als dat bij een bestemmingsplan vertraagt, maar dat hoort bij het democratisch proces.

We hebben de afgelopen jaren geprobeerd werkgelegenheid te creëren door goede mogelijkheden te bieden aan bedrijven. De verschillende colleges hebben mij hiervoor een kans gegeven. Als we zoiets gezamenlijk gepresteerd hebben, dan ben ik daar tevreden over. Een gemeente is één van de meest ingewikkelde organisaties - wij leveren een groot aantal producten van stoeptegels tot ingewikkelde beleidsstukken, zo’n 300 in totaal. Dat maakt het juist interessant om er te werken. Soms moet je dingen onder druk zetten, omdat er geproduceerd moet worden. Je moet in staat zijn om in de schoenen van de andere partij te gaan staan. Dat kan hen helpen om beter te presteren.

Er zijn kwesties die om een groot geduld en uithoudingsvermogen vragen. Om dit allemaal te kunnen, moet je sociaal vaardig zijn, kennis van zaken hebben en bereikbaar zijn voor iedereen. Ik hoop dat door mijn toedoen de openheid van het bestuur groter geworden is, evenals de doorzichtigheid om contact te krijgen met de bevolking. De communicatie tussen inwoners en ambtenaren is belangrijk: openbaar bestuur moet openbaar zijn. De gemeente moet dichtbij de bewoners staan en waarmaken wat de gemeenschap wil. Aan ons ‘product’ zitten mensen vast, voor hen werken wij, anders zouden we technocraten zijn.

Een andere belangrijke kant van mijn werk is het representatieve deel. Ik ben in veel gevallen de vertegenwoordiger van onze gemeente. Dat is een mooie taak. In deze taak word ik gesteund door mijn vrouw Ineke. Zij zoekt de mensen op die extra persoonlijke steun nodig hebben. We gaan samen naar 60- en zelfs 65-jarige huwelijksfeesten en 100 jarigen. Dan horen we prachtige verhalen: de geschiedenis begint te leven! Dit zijn de leukste dingen. Hier geniet ik erg van.

Als ik straks niet meer in functie ben, zal ik moeten afkicken van 60 uren naar nul - dat zal niet gemakkelijk worden. Ik verheug me erop tijd te hebben voor zwemmen, fietsen en orgelspelen. En ik houd van lezen. Wat onder andere op mijn lijst staat is het boek: ‘De geschiedenis van God’, van Karin Armstrong. Ik heb het twee keer gelezen, nu wil ik het graag kopen. Ik interesseer me voor de verschillende wereldgodsdiensten, als je die met elkaar vergelijkt, zie je de overeenkomsten. Geloof is een stuk van je leven. Daar zit verandering in. Dingen die wij hebben aangenomen, blijken anders te zijn. Heksenverbranding komt nu niet meer voor, maar het is ooit gebeurd met toestemming van de kerk. Als je nadenkt over wat ‘waarheid’ is, ontdek je dat je moet proberen terug te gaan naar de bron. Ik ga niet alleen lezen, ik hoop ook te kunnen gaan reizen. Als het erin zit wil ik adviseur worden voor het bedrijfsleven, op nationaal en misschien ook op internationaal niveau. Maar waar ik mij het meest op verheug, is dat ik niet meer geregeerd word door de agenda!

(Jannie Jensma-Dijkema / Bibu-02-02)